Μπορεί τα καλύτερα πράγματα στη ζωή να μην είναι υλικά αγαθά ή και ακόμα καλύτερα , να είναι δωρεάν, ωστόσο για να πάρεις καραμέλες, σοκολάτες, παιχνίδια, να πας στο σινεμά ή στον παιδότοπο χρειάζεσαι χρήματα. Κανονικά χρήματα! Τα παιδιά τις περισσότερες φορές δεν κατανοούν την έννοια και την αξία τους και πιστεύουν πως «η μαμά και ο μπαμπάς έχουν πάντα λεφτά γιατί τα βγάζουν απ’ την τράπεζα» και μια τέτοια αντίληψη καλό είναι να μην καλλιεργείται!
Με αφορμή την Παγκόσμια Μέρα Αποταμίευσης (31 Οκτωβρίου) μπορείτε να ξεκινήσετε έναν διάλογο με το παιδί σας για τα χρήματα και την έννοιά τους. Και για να είμαστε ειλικρινείς, όσο πιο νωρίς ξεκινήσετε τόσο το καλύτερο, γιατί έτσι αποφεύγετε όλες εκείνες τις κωμικοτραγικές σκηνές βγαλμένες από την ίδια την καθημερινότητα και όχι από ταινία, όπου το παιδί κλαίει και χτυπιέται μπροστά από ένα ράφι γεμάτο Barbie ή τηλεκατευθυνόμενα αυτοκίνητα και αεροπλάνα! Η ηλικία που θα το ξεκινήσετε ,λοιπόν, εξαρτάται κυρίως από το βαθμό ωριμότητας του παιδιού σας.
Και πιο συγκεκριμένα:
Στάδιο Πρσοχολικής Ηλικίας (3-4 χρονών)
1. Εντοπίζουν και παρατηρούν τα πάντα γύρω τους ενώ αρχίζουν μιμητική συμπεριφορά και παιχνίδια ρόλων. (Ως επί το πλείστον μιμούνται τους γονείς τους ή τους ανθρώπους που περνάνε τον περισσότερο χρόνο μαζί τους)
2. Είναι έτοιμο να δεχτεί τα πρώτα του χρήματα. Αρχίζει να αισθάνεται υπεύθυνο και σημαντικό ενώ παράλληλα θα αρχίσει να κατανοεί την έννοια της ανταλλαγής
3. Αναγνωρίζουν τα χρήματα ως χρώμα, σχήμα και μέγεθος- όχι ως αξία!
4. Αποκτούν συνήθως το πρώτο τους πορτοφολάκι και εξοικειώνονται μ’ αυτό
(Tip: Επειδή μέσα από το παιχνίδι σ’ αυτό το ηλικιακό στάδιο κατακτώνται γρηγορότερα και καλύτερα οι εκάστοτε έννοιες, γιατί δεν παίζετε μαζί του ένα παιχνίδι? Για παράδειγμα, μπορείτε να στήσετε από ένα μεγάλο παζάρι με αντικείμενα του σπιτιού σας που θα τους κολλήσετε τιμές μέχρι να φτιάξετε ένα μικρό μαγαζάκι όπου το παιδί θα αποφασίσει τι θέλει να φτιάξει ώστε να το πουλήσει)
Στάδιο Πρώτης Σχολικής Ηλικίας (5-7 χρονών)
1. Αρχίζουν τις πρώτες τους λογικομαθηματικές σκέψεις και στη συνέχεια μπορούν να κάνουν βασικές μαθηματικές πράξεις
2. Είναι αρκετά ώριμο να χειρίζεται το δικό του χαρτζιλίκι (άλλωστε το κάνει ίσως καθημερινώς στην καντίνα του σχολείου)
3. Αποκτώντας τον κουμπαρά τους αρχίζουν να έρχονται σε επαφή και να συνειδητοποιούν την έννοια της αποταμίευσης. Καλό είναι ο κουμπαράς να είναι διάφανος ώστε τα παιδιά να βλέπουν την εξέλιξη. Σ’ αυτό το σημείο εξηγείστε τους πώς μπορούν να μαζεύουν χρήματα για να αποκτήσουν αυτό που επιθυμούν ή γιατί όχι, για έναν φιλανθρωπικό σκοπό.
(Tip: Φτιάξτε με το παιδί σας κουμπαράδες από βαζάκια μαρμελάδας όπου το καθένα θα είναι και για έναν διαφορετικό σκοπό. Για παράδειγμα, το ένα μπορεί να είναι αποκλειστικά για το παιδί σας, ώστε να τα αξιοποιήσει όπως εκείνο επιθυμεί ξοδεύοντάς τα. Το δεύτερο, να είναι για αποταμίευση ώστε κάποια στιγμή αργότερα ατο μέλλον να πάρει κάτι που θέλει και το τρίτο να είναι για κάποιο φιλανθρωπικό σκοπό.
Αυτή η διαδικασία είναι άκρως διασκεδαστική και ωφέλιμη για τα παιδιά γιατί πέραν του οτι μαθαίνουν την έννοια της αποταμίευσης σταδιακά , παύουν ωστόσο σιγά σιγά να είναι τόσο εγωκεντρικά και να συνειδητοποιούν και άλλες αξίες της ζωής – όπως αυτή να βοηθάμε τους συαννθρώπους μας.
Στάδιο Δεύτερης Σχολικής Ηλικίας (8+ χρονών)
1. Είναι ικανά, με τη βοήθεια των γονέων, να διακρίνουν τα φθηνά από τα ακριβά προϊόντα
2. Μαθαίνουν να τα συγκρίνουν
Σε αυτήν την ηλικία τα παιδιά κατανοούν την αγοραστική δύναμη των χρημάτων και είναι σε θέση να διαχειριστούν το χαρτζιλίκι τους. Είναι σημαντικό, ως γονείς να τους δείχνετε εμπιστοσύνη αφήνοντάς το να τα διαχειριστεί όπως εκείνο θέλει. Με αυτή τη στάση σας, το παιδί υιοθετεί το αίσθημα της ευθύνης και της υπευθυνότητας. Ωστόσο, θα πρέπει να έχετε συμφωνήσει από πριν την ημέρα και το χρηματικό ύψος που θα δίνετε στο παιδί σας και δε θα πρέπει επ’ ουδενί λόγω να του δώσετε περισσότερα χρήματα γιατί τα ξόδεψε νωρίτερα. Ένα ανεξέλεγκτο χαρτζιλίκι παύει να λειτουργεί παιδαγωγικά και αντίθετα, του μαθαίνει πώς να φέρεται με επιπολαιότητα. Στη συνέχεια, το ποσό θα πρέπει να είναι το ελάχιστο ώστε να καλύπτει τις ανάγκες του στο σχολείο (π.χ κολατσιό) αλλά και να του δίνει το περιθώριο να αποταμιεύει κάτι μέχρι το τέλος της εβδομάδας.
Μπορείτε να λειτουργήσετε ενθαρρυντικά , δίνοντάς του κάποιο bonus όταν μαζέψει τα χρήματα για το σκοπό που είχε βάλει.
Τέλος, καλό είναι να μην το παρακάνετε με το να είστε πολύ αυστηροί και φειδωλοί ή αντίθετα πολύ άνετοι. Δε θέλετε το παιδί σας να γίνει ούτε τσιγκούνης αλλά ούτε και υπερκαταναλωτικό ον.
Θυμηθείτε πως η αποτελεσματικότερη μέθοδος μάθησης είναι το καλό παράδειγμα!